Natuurinstituut


13-JUN-2019 - Bij de wereldwijde inspanningen om het biodiversiteitsverlies te verminderen, is het bewaken van de verspreiding en abundantie van insectensoorten een sleutelelement. Geautomatiseerde cameravallen voor insecten worden veel gebruikt om insecten te volgen, maar het tellen en identificeren van soorten is tot nu toe een menselijke taak geweest. Nu heeft een team wetenschappers voor de allereerste keer een systeem ontwikkeld dat dit proces automatiseert.

Automatische identificatie van insecten belooft een grote stap richting betrouwbare, betaalbare biodiversiteitsgegevens en kan beleidsmakers begeleiden bij hun inspanningen om de biodiversiteit te behouden en te vergroten. Het project werd vandaag in Nederland gelanceerd, waar deze zomer een honderdtal insectenvallen zullen worden ingezet. Internationale bestellingen voor het systeem stromen al in.

Het recent uitgebrachte IPBES-rapport schetst een somber beeld van het wereldwijde biodiversiteitsverlies. Hoewel het rapport zeer gedetailleerd is over mogelijk verlies van verschillende groepen soorten over de hele wereld, zijn de gegevens over insecten minder duidelijk. Beschikbaar bewijsmateriaal ondersteunt een voorlopige inschatting dat 10% wordt bedreigd, maar dit bewijs is schaars. Monitoring van insecten is belangrijk, maar het tellen van insecten is een tijdrovende klus en het aantal soorten is groot. Bijen en vlinders zijn populaire insecten en worden door vrijwilligers geteld. Maar hoe zit het met muggen en kevers? Gegevens over deze minder populaire, maar niet minder belangrijke groepen soorten ontbreken grotendeels.
 

Theo Zeegers geeft uitleg over de camera

Beeldherkenning door gebruik van kunstmatige intelligentie heeft een niveau bereikt waarin snapshots van insecten betrouwbaar kunnen worden geteld en geïdentificeerd. Deze systemen moeten echter worden opgeleid en dit kan alleen worden gedaan door het gebruik van veel afbeeldingen en deskundige begeleiding. In Nederland hebben experts van Naturalis Biodiversity Center, Radboud University Nijmegen en insectenkenniscentrum EIS de software samengebracht en getraind, met behulp van een enorme database van insectenbeelden die beschikbaar zijn gesteld door observation.org. De combinatie van jarenlange ervaring en kennis over insecten tellen en een grote database maakte het in Nederland uniek mogelijk om software te trainen om betrouwbare waarnemingen te doen. Cosmonio, het bedrijf achter de AI, is zeer verheugd dat hun software zo goed presteert bij deze belangrijke taak.

Koos Biesmeijer, wetenschappelijk directeur van Naturalis Biodiversity Centre, benadrukt dat het systeem wordt gebruikt om biodiversiteitsgegevens te verzamelen, maar ook om het effect te meten van acties om de biodiversiteit te beschermen, zoals het beheren van drainagewaterniveaus, maaimethoden, etc. "Hoewel het systeem zal een geweldige aanvulling zijn voor menselijke bezoekers, het zal zeker niet in de plaats komen van de kwalitatieve metingen die door enthousiastelingen worden gedaan ", zegt Biesmeijer. "Het zijn deze mensen die het systeem in de eerste plaats mogelijk hebben gemaakt, als het niet voor hen was, zou er geen enorme database zijn geweest die werd gebruikt om de software te trainen."

In West-Europa worden insecten bedreigd. En dat zijn niet alleen de bestuivers, maar ook de kleinere, minder getelde soorten die een belangrijke rol spelen in het voedselweb. Het Naturalis-centrum voor Biodiversiteit heeft een missie om mensen hiervan bewust te maken. Hun experts spreken zich op verschillende manieren uit om nationale bijen- en vlinderstanden te promoten en op kleinere schaal werkt het centrum samen met tuincentra om het algemene publiek aan te moedigen meer insectvriendelijke planten te planten. Naturalis is niet de enige in hun missie. Een van de grootste financiers van het project is het WWF. Hun focus om het bewustzijn van de insectencrisis waarin we ons bevinden te vergroten, sluit goed aan bij het project. Onder de geïnteresseerde geïnteresseerde in het systeem zijn lokale overheden. De Nederlandse provincie Noord-Holland heeft begin juli de eerste camera's geplaatst. "Monitoring van insectenpopulaties geeft waardevolle inzichten om politici en beleidsmakers bewust te maken van het probleem", zegt Adnan Tekin, minister voor de natuur van de provice. En dit is hard nodig om de agenda te stimuleren en beleidsmakers aan te moedigen om te handelen. Deze zomer zullen honderd camera's in heel Nederland worden ingezet. De resultaten zullen worden vergeleken met meer traditionele insectentellingsmethoden. De resulterende gegevens zullen worden toegevoegd aan bestaande tijdreeksgegevens over insectenpopulaties en het netwerk van cameravallen dat Naturalis voor ogen heeft, zal uiteindelijk een veel vollediger beeld geven van de staat van insectenpopulaties.

Bron:
Tekst: Naturalis Biodiversity Center
Foto's: Taco van der Eb